Dalış, basınç değişikliklerine ve çevresel koşullara bağlı olarak fiziksel ve zihinsel dayanıklılık gerektiren bir spordur. Sualtında karşılaşılabilecek birçok potansiyel risk, dalgıçların yeterli bilgi ve beceriye sahip olmaları durumunda önlenebilir veya etkisi azaltılabilir. Güvenlik, her dalışın temel taşıdır ve dalış öncesi hazırlıklar, ekipman kontrolleri, sualtı iletişimi ve acil durum planları gibi birçok unsuru kapsar. Dalışta güvenlik acil durum eğitimleri ve bilinmesi gerekenler ise sizler için bu yazımızda yer almaktadır.

Dalışta Acil Durum Eğitimlerinin Önemi ve Türleri

Dalışta güvenlik acil durum eğitimleri ve bilinmesi gerekenler, dalgıçların beklenmedik durumlara karşı hazırlıklı olmalarını sağlar. Bu eğitimler, yalnızca dalgıcın kendisini değil, aynı zamanda diğer dalgıçların ve çevredeki sualtı yaşamının güvenliğini de korur. Acil durum eğitimlerinin bazı temel türleri şunlardır:

• Temel İlk Yardım ve Oksijen Kullanımı Eğitimi: Dalgıçların sualtında veya yüzeye çıkış sırasında yaşanabilecek acil durumlara müdahale edebilmeleri için temel ilk yardım bilgilerine sahip olmaları önemlidir. Oksijen kullanım eğitimi, özellikle dalış sırasında ortaya çıkabilecek dekompresyon hastalığı (vurgun) gibi durumlarda hayati öneme sahiptir. Eğitimler, doğru oksijen kaynağının nasıl seçileceğini, ekipmanların nasıl kullanılacağını ve acil durumlarda nasıl müdahale edileceğini kapsar.
• Dalgıç Kurtarma Eğitimi (Rescue Diver): Dalgıç kurtarma eğitimi, diğer dalgıçlara yardım etme ve sualtında ya da yüzeyde karşılaşılabilecek acil durumlara etkin bir şekilde müdahale etme becerilerini geliştiren ileri seviye bir eğitimdir. Bu eğitimde, bilinç kaybı, panik, sualtında nefes alma sorunları, su üstünde bayılma gibi durumlarda nasıl hareket edileceği öğretilir. Ayrıca, dalgıçların kendi stres ve korku yönetimlerini nasıl yapacakları da bu eğitimin bir parçasıdır.
• Stres ve Panik Yönetimi Eğitimi: Dalış sırasında en sık karşılaşılan sorunlardan biri, dalgıcın stres altında panik yapmasıdır. Panik, dalgıçların yanlış kararlar almasına ve tehlikeli durumlara yol açabilir. Stres ve panik yönetimi eğitimi, dalgıçların zihinsel dayanıklılıklarını artırmayı ve zorlu durumlarda soğukkanlı kalmayı öğretir. Bu eğitim, dalış öncesinde rahatlama teknikleri, nefes kontrolü ve zihinsel hazırlık gibi konuları kapsar.
• Navigasyon ve Kayıp Dalgıç Arama Eğitimi: Sualtında kaybolmak veya dalış partneri ile bağlantıyı kaybetmek ciddi bir güvenlik sorunudur. Navigasyon eğitimi, dalgıçların sualtında doğru yön bulma, pusula kullanma ve dalış planına sadık kalma becerilerini geliştirir. Kayıp dalgıç arama eğitimi ise, dalış sırasında kaybolan bir dalgıcın nasıl aranıp kurtarılacağı konusunda bilgi ve beceri kazandırır.

Dalışta Karşılaşılabilecek Acil Durumlar ve Müdahale Yöntemleri

Dalışta güvenlik acil durum eğitimleri ve bilinmesi gerekenler; Dalış sırasında karşılaşılabilecek acil durumlar çeşitli olabilir ve her duruma özel müdahale yöntemleri gerektirir. Dalgıçların karşılaşabileceği bazı acil durumlar ve müdahale yöntemleri şunlardır:

 

• Dekompresyon Hastalığı (Vurgun): Dekompresyon hastalığı, hızlı bir şekilde yüzeye çıkıldığında veya derinlik limitlerinin aşılması durumunda oluşabilir. Vurgun belirtileri arasında eklem ağrıları, halsizlik, nefes darlığı ve bilinç kaybı sayılabilir. Bu durumla karşılaşıldığında dalgıç, mümkün olan en kısa sürede yüzeye çıkartılmalı ve acil olarak oksijen verilmeli, ardından bir dekompresyon odasına nakledilmelidir.
• Azot Narkozu: Derin dalışlarda, yüksek basınç nedeniyle azotun narkotik etkisi dalgıçlarda zihinsel bulanıklık ve karar verme zorluklarına yol açabilir. Azot narkozu belirtileri arasında sarhoşluk hissi, koordinasyon kaybı ve yargılama yetisinin zayıflaması bulunur. Bu durumda dalgıcın derhal daha sığ bir derinliğe çıkması gerekir. Dalış partneri bu durumda sakin kalmalı ve dalgıcı güvenli bir şekilde yönlendirmelidir.
• Hava Tükenmesi: Dalışta güvenlik acil durum eğitimleri ve bilinmesi gerekenler; Dalgıçlar, hava kaynaklarının seviyesini sürekli kontrol etmelidir. Havanın tükenme tehlikesi ile karşılaşıldığında, dalgıcın öncelikle bir hava kaynağı yedeği (octopus) veya dalış partnerinin hava kaynağını kullanması gerekir. Bu tip durumlar, acil yüzeye çıkış prosedürlerinin doğru bir şekilde uygulanmasını gerektirir.
• Panik ve Kontrol Kaybı: Sualtında panik yapan bir dalgıç, kontrolünü kaybedebilir ve yanlış hareketlerle hem kendisini hem de diğerlerini tehlikeye atabilir. Böyle bir durumda dalgıç sakinleştirilmeye çalışılmalı ve güvenli bir şekilde yüzeye yönlendirilmelidir. Panik durumlarında dalış partnerinin soğukkanlı kalması ve iletişim kurmaya çalışması çok önemlidir.
• Kaza ve Yaralanmalar: Sualtında mercanlar, taşlar veya deniz canlıları gibi çevresel faktörlere bağlı olarak yaralanmalar meydana gelebilir. Böyle durumlarda dalgıçların yaralanma bölgesini kontrol etmeleri, gerekirse sualtında temel ilk yardım uygulamaları yapmaları ve yüzeye çıkışta profesyonel tıbbi yardım almaları gerekir.

Güvenli Dalış İçin Alınması Gereken Önlemler

Dalışta güvenlik acil durum eğitimleri ve bilinmesi gerekenler; Dalış sırasında güvenliği sağlamak için dalgıçların alması gereken bazı temel önlemler vardır. Bu önlemler, dalışın her aşamasında uygulanmalıdır:

Dalış Öncesi Hazırlık ve Planlama:

• Dalış planı yapmak ve dalış öncesinde planı dalış partneri ile gözden geçirmek.
• Dalış ekipmanlarını dikkatlice kontrol etmek ve herhangi bir arıza olup olmadığını tespit etmek.
• Hava kaynağının yeterliliğini ve tüp basıncını kontrol etmek.
• Hava durumu ve deniz koşullarını değerlendirmek ve riskli koşullarda dalış yapmaktan kaçınmak.

Dalış Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler:

• Dalış partneri ile sürekli iletişimde kalmak ve belirlenen dalış planına sadık kalmak.
• Sualtı işaretleri ile etkili iletişim kurmak ve partnerin konumunu gözlemlemek.
• Derinlik ve zaman limitlerine dikkat etmek ve hava tüketimini düzenli olarak kontrol etmek.
• Panik ve stres durumlarında yavaş hareket etmek ve nefes kontrolü yapmak.

Dalış Sonrası Güvenlik Önlemleri:

• Dalışta güvenlik acil durum eğitimleri ve bilinmesi gerekenler; Yüzeye çıkış sonrasında yorgunluk, baş dönmesi veya ağrı gibi belirtiler varsa acil tıbbi yardım almak.
• Ekipmanların bakımını yapmak ve gelecekteki dalışlar için uygun şekilde depolamak.
• Dalış sırasında yaşanan herhangi bir olumsuz durumu dalış lideri ile paylaşmak ve öğrenilen dersleri gözden geçirmek.